Pałac Charlottenburg a inne pałace w okolicy
Spośród dawnych rezydencji Hohenzollernów, Charlottenburg jest póki co największym zachowanym pałacem w Berlinie. Jednak już w tym roku palmę pierwszeństwa odda pałacowi miejskiemu (Stadtschloss), którego odbudowa ruszyła w czerwcu 2013 roku. Jego wnętrza będą jednakże nowoczesne, bez rekonstrukcji historycznych sal. Dlatego po pruski blask i splendor turyści nadal udawać się będą do Charlottenburga lub Poczdamu, gdzie niezniszczone wojną stoją pałac Sanssouci, Nowy Pałac czy Dworek Cecilienhof.
Charlottenburg podlega Fundacji Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburgia. Do zwiedzania jest cały kompleks pałacowo-parkowy, czyli tzw. Stary Pałac, Nowe Skrzydło, Pawilon Schinkla, Belweder, Mauzeoleum i ogrody.
Od książecej rezydencji do królewskiego pałacu
Historia pałacu zaczyna się od skromnej, dwukondygnacyjnej budowli, wzniesionej dla żony księcia elektora, Fryderyka III, Zofii Charlotty (1668-1705). Latem chętnie korzystała ona ze swojej prywatnej rezydencji, gromadząc wokół siebie literatów, muzyków, filozofów i ludzi nauki. Zaprojektowany przez Johanna Arnolda Nehringa pałacyk nosił nazwę Lietzenburg, od pobliskiej wsi Lietzen. Jeszcze przed całkowitym wykończeniem, Fryderyk III zdołał podnieść swój status, koronując siebie i swoją żonę na króla i królową w Prusach (1701). To wydarzenie przyczyniło się do dalszej rozbudowy.
Po niespodziewanej śmierci królowej w 1705 roku, rezydencję przemianowano na Charlottenburg, a okolicznym zabudowaniom nadano prawa miejskie. Z prywatnego, położonego na boku pałacu, król uczynił oficjalną rezydencję, nadając wnętrzom i fasadom odpowiedni splendor. Wówczas to powstał Gabinet Porcelany, kaplica oraz rozpoczęto montaż Komnaty Bursztynowej. Dziedziniec obejmowały dwa skrzydła i reprezentacyjne ogrodzenie, a płaski dotychczas dach ozdobiła wieża z kopułą.
Tylko okazjonalnie
Dla kolejnego władcy, Fryderyka Wilhelma I, pałace i kosztowności niewiele znaczyły, jeśli nie było z nich praktycznego użytku. Panele i wyposażenie Komnaty Bursztynowej zostało zapakowane w skrzynie i wysłane jako prezent do cara Rosji, Piotra Wielkiego. Z reprezentacyjnych pomieszczeń korzystano jedynie okazjonalnie podczas rodzinnych uroczystości.
Na nowo zainteresował się nim syn “króla żołnierza”, Fryderyk II, kiedy w 1740 roku wstąpił na tron. Choć nigdy nie poznał swojej babki, była mu bliska poprzez takie same zainteresowania i spotkania z ludźmi sztuki i literatury. Zarządził rozbudowę pałacu o tak zwane Nowe Skrzydło, które stanowiło pendant do wzniesionej wcześniej oranżerii. Po ukończeniu Sanssouci w Poczdamie, władca wolał spędzać tam więcej czasu, a Charlottenburg znów stał się miejscem rodzinnych spotkań.
Nowe budowle w okolicy
Przez kolejne dziesięciolecia wnętrza Charlotenburga ulegały przebudowie i zmieniały wystrój, w zależności od gustu i potrzeb aktualnych lokatorów. Fryderyk Wilhelm II polecił wznieść teatr oraz wolno stojący belweder. Dla zmarłej w 1810 roku królowej Luizy (1776-1810) zbudowano mauzoleum, w którym pochowany został również później jej mąż, Fryderyk Wilhelm III (1770-1840) oraz pierwszy cesarz Niemiec Wilhelm I (1797-1888) i jego żona Augusta. Zwracający uwagę klasycystyczny pawilon w stylu willi śródziemnomorskich to dzieło Karola Fryderyka Schinkla. W zamierzeniu miało to być mieszkanie dla króla i jego drugiej żony, księżnej legnickiej, Augusty von Harrach.
Pałac obecnie
Po zakończeniu panowania Hohenzollernów po pierwszej wojnie światowej pałac ostatecznie przeszedł na własność państwa w 1926 roku. 10 lat później został otwarty jako pałacowe muzeum. W czasie wojny większą część wyposażenia zdołano zabezpieczyć. Niestety pomiędzy 1943 a 1945 rokiem liczne pożary i bombardowania zniszczyły budynek, niemal do fundamentów. Do odbudowy przystąpiono w 1949 roku, starając się wiernie odtworzyć wnętrza na podstawie archiwalnych zdjęć. Obecnie, kompleks pałacowo-parkowy Charlottenburg, należy do najchętniej odwiedzanych zabytków w Berlinie. Dawna oranżeria jest miejscem regularnych koncertów, a w dworskim teatrze organizowane są tymczasowe wystawy.
“Pretensje” Hohenzollernów do brytyjskiego tronu
W 1701 roku został ustanowiony “Act of Settlement” (Ustawa o Następstwie Tronu), który przeniósł prawa sukcesji tronu angielskiego na dynastię hanowerską. Stanowią ją potomkowie księżniczki Palatynu – Zofii Doroty Wittelsbach, matki Zofii Charlotty (Sophie Charlotte), której pałac Charlottenburg i cała dzielnica zawdzięcza swoją nazwę. Dzięki poślubieniu przez Fryderyka I hanowerskiej księżniczki w 1684 roku, Hohenzollernowie zyskali prawa do brytyjskiego tronu, które obowiązują do dzisiaj. Jakkolwiek, obecna “głowa rodziny”, Jerzy Fryderyk (ur. 1976) mieści się gdzieś pod koniec drugiej setki w kolejce potencjalnych kandydatów.
Pałac Charlottenburg (Schloss Charlottenburg)
Tematyka: pałace, barok, ogrody, Hohenzollernowie
Adres: Spandauer Damm 10-22, 14059 Berlin
Telefon: +49 331 9694200
Www:www.spsg.de
GODZINY OTWARCIA
Stary Pałac: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), 10.00-16.30 (XI-III)
Nowe Skrzydło: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), 10.00-16.30 (XI-III)
Pawilon Schinkla: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), 12.00-16.00 (XI-III)
Belweder: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X)
Mauzoleum: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X)
BILETU WSTĘPU
Stary Pałac: 12€ (8€)
Nowe Skrzydło: 12€ (8€)
Pawilon Schinkla: 4€ (3€)
Belweder: 4€ (3€)
Mauzoleum: 3€ (2€)
Ile czasu przeznaczyć na zwiedzanie? By zobaczyć wszystkie obiekty wewnątrz należy przeznaczyć przynajmniej kilka godzin. Stary Pałac: 1,5h, Nowe Skrzydło: 1h, Pawilon Schinkla: 45 min, Belweder: 45 min, Mauzoleum: 20 min, spacer po ogrodach: do 1h.
Garderoba i bagaż: przy kasach w pałacu znajduje się bezpłatna garderoba lub szafki, gdzie trzeba zostawić większe torby i plecaki
Toalety: bezpłatne toalety są w głównym budynku pałacu oraz w Nowym Skrzydle. Na zewnątrz, w tak zwanej “Małej Oranżerii” są toalety odpłatne
Gastronomia, sklepy: przy kasach znajduje się sklep z pamiątkami i literaturą. Restauracja znajduje się w budynku “Małej Oranżerii”
Fotografowanie: w pałacu można fotografować bez lampy błyskowej i statywu. Tylko na użytek prywatny, bez praw do publikacji zdjęć. Opłata za fotografowanie wynosi 3€ (ważna cały dzień, również w innych obiektach SPSG).
Wstęp ulgowy i bezpłatny: ulgowy wstęp przysługuje uczniom i studentom za okazaniem ważnej legitymacji.
Święta kościelne i państwowe: godziny otwarcia w święta wielkanocne, Boże Narodzenie, Nowy Rok i inne podane są na oficjalnej stronie SPSG.
Bilety kombi, karty muzealne itd. czyli jak uczynić zwiedzanie trochę tańszym? W ofercie jest bilet jednodniowy “charlottenburg+”, który uprawnia do wejścia do pięciu obiektów na terenie parku Charlottenburg: Starego Pałacu, Nowego Skrzydła, Belwederu, Nowego Pawilonu i Mauzoleum. Koszt: 17€ (9€). Jest to duża oszczędność w przypadku pojedynczo zakupywanych biletów. Posiadacze karty Berlin WelcomeCard uzyskają dodatkowe 25% zniżki, co już w ogóle jest szaleństwem. Są również bardzo opłacalne bilety rodzinne (2 dorosłych + do 4 dzieci) za 25€.
Dojazd
Bus: M45 (Luisenplatz/Schloss Charlottenburg), 309 (Schloss Charlottenburg)
Wskazówka: autobus M45 rusza spod Dworca Zoologischer Garten, a na 309 można przesiąść się na stacji metra U2 Sophie-Charlotte-Platz
U-Bahn: U7 (Jungfernheide)
S-Bahn: S41, S42 (Jungfernheide)
Wskazówka: dla tych, którzy cenią sobie naturę i zwiedzanie bez pośpiechu poleca się zacząć spacer po parku Charlottenburg od strony stacji S+U Jungfernheide
Zobacz położenie pałacu Charlottenburg na mapie.
Źródła:
Rudolf G. Scharmann, Schloss Charlottenburg, Stiftung Preussische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg, Potsdam 2006
