Przestrzeń, ograniczona ulicami Spandauer Straße, Karl-Liebknecht-Straße, Rathausstraße i pawilonami pod wieżą telewizyjną, nie ma właściwie nazwy ale niemal każdy turysta kieruje tutaj swoje kroki. Gdzie dzisiaj są wodne kaskady, kwietniki i majestatyczna Fontanna Neptuna, przed drugą wojną światową wznosiły się kamienice przy ulicach, których nazw próżno szukać na współczesnych mapach. Widoczny w pełnej okazałości gotycki kościół Marienkirche był do połowy przysłonięty dwu- i trzypiętrową zabudową. Poza nim i jednym budynkiem, położonym między dworcem Alexanderplatz a wieżą telewizyjną, nie ma żadnych widocznych śladów z przeszłości tej niegdyś gęsto zabudowanej dzielnicy.
Nie wszystkie kamienice zostały zniszczone w czasie drugiej wojny światowej. Te, które ocalały, rozebrano w latach 50. i 60. ubiegłego wieku by zrobić miejsce pod nowe centrum socjalistycznego miasta. Po wschodniej stronie wyrósł symbol tych przemian – 368-metrowa wieża telewizyjna (pierwotnie 365m), od północy i południa plac otoczyły kompleksy bloków z wielkiej płyty, które łączyły funkcje mieszkalne z handlowo-usługowymi, tworząc nowoczesną przestrzeń życiową dla mieszkańców. Pojawił się również zieleniec do spacerów, wodne kaskady (1971) i niezniszczona podczas działań wojennych Fontanna Neptuna (1891, pierwotnie przed pałacem miejskim) – optyczny magnes dla turystów. Za nią widok na Forum Marksa i Engelsa z pomnikiem obu działaczy, a dalej błyszcząca fasada Pałacu Republiki.
Pałac Republiki został rozebrany w 2008 roku, pomnik przeniesiono tymczasowo w inne miejsce a na forum wzniesiono logistyczne centrum nadzorujące budowę metra. Plac pomiędzy ratuszem a kościołem również jest po części rozkopany. Odpowiedzialna za te zmiany w krajobrazie jest rozbudowa linii metra U5, która ma zostać ukończona w 2019 roku. Dokładnie przed głównym portalem gmachu ratusza będzie zejście na perony stacji. Przy pracach budowlanych niespodzianka! W 2010 roku odkryto pozostałości średniowiecznego ratusza i przyległej izby sądowej. W Berlinie ślady tak odległej przeszłości są na wagę złota. Roboty przedłużyły się ze względu na studia i badania historyków, a plany stacji zmieniono tak, by fundamenty budowli pokazać w "oknie archeologicznym".
W międzyczasie toczy się dyskusja nad rekonstrukcją historycznego śródmieścia, w tym ponownej zabudowy Marienviertel (dzielnicy wokół Kościoła Mariackiego). Fontanna Neptuna powinna wrócić na swoje dawne miejsce, to jest przed południową fasadę nowo odbudowanego pałacu miejskiego (2019). Nic nie stoi na przeszkodzie by odtworzyć historyczny zarys ulic i kamienic w postaci nowoczesnej zabudowy, nawiązującej do historycznych wysokości. W południowo-wschodniej części placu, tuż pod wieżą telewizyjną powstał już kompleks handlowo-biurowo-mieszkalny Alea101. Inwestycja nadzorowana była przez spółkę podległą holenderskiej rodzinie Brenninkmeijer, której przodkowie założyli w drugiej połowie XIX wieku firmę produkującą tekstylia, C&A. To właśnie tutaj na rogu ulic, w 1911 roku, otworzony został ich pierwszy dom towarowy w Niemczech. Grunt powrócił do rodziny po zjednoczeniu, a w 2012 roku rozpoczęto prace nad wzniesieniem nowoczesnego obiektu. Alea oznacza po łacinie sześcian a 101 jest liczbą lat, jaka upłynęła między dwoma wspomnianymi datami.
Niezależnie jak w przyszłości ukształtowany zostanie rejon pomiędzy Placem Aleksandra a Szprewą, władze Berlina mają nadzieję, że miejsce to przestanie być tylko "strefą przechodnią" dla turystów i mieszkańców, a stanie się atrakcją turystyczną samą w sobie.
Forum Ratuszowe (Rathausforum)/ Platz vor dem Roten Rathaus
Adres: Rathausstraße, 10178 Berlin, Mitte
Dojazd
Pociąg: RE1, RE2, RE7, RB14 (Alexanderplatz)
S-Bahn: S5, S7, S75 (Alexanderplatz)
U-Bahn: U2, U5, U8 (Alexanderplatz)
Tramwaj: M4, M5, M6 (S+U Alexanderplatz), M2 (S+U Alexanderplatz/Memhardtstr.)
Bus: 100, 200, M48 (S+U Alexanderplatz), 248 (S+U Alexanderplatz/Grunerstr.)
