Meinhard von Gerkan
Meinhard von Gerkan (1935-2022) był niemieckim architektem i współzałożycielem znanego w branży biura architektów Gerkan, Marg und Partner (gmp) z siedzibą w Hamburgu. W Berlinie zaprojektował m.in. lotnisko Tegel (zamknięte), główny dworzec kolejowy (Berlin Hauptbahnhof, 2006) oraz nowe lotnisko (Flughafen Berlin Brandenburg 2020). Był również odpowiedzialny za przebudowę stadionu olimpijskiego Olimpia (2006)
Droga do architektury
Meinhard von Gerkan urodził się 3 stycznia 1935 roku w Rydze (Łotwa). Już od średniowiecza region ten znajdował się pod silnymi wpływami niemieckimi, które ujawniały się w kulturze i polityce. Po zawarciu paktu Ribbentrop-Mołotow między Stalinem a Hitlerem w 1939 roku, Łotwa została oddana pod wpływy sowieckie, co zapoczątkowało przesiedlanie ludności niemieckiej na tereny Polski zajętej przez III Rzeszę. Rodzina von Gerkan zamieszkała w Poznaniu, gdzie sześcioletni Meinhard rozpoczął naukę w szkole.
Wojna go nie oszczędziła. W 1942 roku jego ojciec poległ na froncie wschodnim, a matka zmarła zaraz po ucieczce z Poznania do Dolnej Saksonii pod koniec wojny. Meinhard trafił do rodzin zastępczych i od 1949 roku mieszkał w Hamburgu. Tam ukończył szkołę średnią i w 1955 roku zdał maturę. Następnie przez dwa semestry studiował fizykę, później prawo, aż w 1957 roku rozpoczął studia architektoniczne na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. Tam spotkał swojego przyszłego partnera, Volkwina Marga (ur. 1936).
Podobne losy (Marg urodził się w Gdańsku, skąd uciekł z rodziną pod koniec wojny do Turyngii, a następnie przedostał się z NRD do Berlina Zachodniego), wspólne zainteresowania oraz nieprzeciętny talent zbliżyły obu studentów. W 1965 roku, zaraz po zdobyciu dyplomów na Uniwersytecie Technicznym w Brunszwiku, założyli wspólne biuro. Jeszcze w tym samym roku wystartowali w konkursach, wygrywając aż siedem z nich, w tym projekt budowy hali przylotów i odlotów lotniska Tegel w Berlinie.
Lotnisko – legenda
Krótko po ukończeniu trzydziestki, Meinhard von Gerkan zrealizował swój pierwszy wielki projekt, który funkcjonował bez przebudowy aż do zamknięcia obiektu w 2020 roku. Innowacyjny kształt hali lotniska Tegel w formie charakterystycznego sześciokąta sprawiał, że droga pasażera od okienka odpraw do samolotu była bardzo krótka, podobnie jak droga od samolotu do samochodu czy na przystanek komunikacji miejskiej. Lotnisko, ukończone terminowo w 1974 roku, kosztowało o 5% mniej niż przewidziano w budżecie, co przyniosło nieznanemu dotąd biuru światowy rozgłos. Od tamtej pory w biurze Gerkana zrealizowano ponad 370 projektów, a w 325 konkursach zdobyto pierwszą nagrodę.
Meinhard von Gerkan wykładał architekturę na Uniwersytecie Technicznym w Brunszwiku w latach 1974-2002, a także gościnnie na uniwersytetach w Japonii i RPA. Od 1995 roku był honorowym członkiem Amerykańskiego Instytutu Architektów (AIA), a w 2009 roku został odznaczony Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I Klasy. W ostatnich latach coraz więcej projektów realizował w Chinach, gdzie gmp ma swoje biuro. Zmarł w listopadzie 2022 roku w Hamburgu. Został uznany za najważniejszego niemieckiego architekta i jednego z najbardziej wpływowych na świecie.
Źródła:
www.gmp-architekten.de
www.morgenpost.de, Alexandra Kilian, Ich wurde Architekt aus Leidenschaft – und bin es geblieben (dostęp 08.08.2024)
www.tagesspiegel.de, Bernhard Schulz, Meinhard von Gerkan bewegt Berlin – und die Gemüter (dostęp 08.08.2024)
