Pałac Charlottenburg. W królewskim stylu
Pałac Charlottenburg to wiernie odbudowana dawna rezydencja Hohenzollernów, wzniesiona pod koniec XVII wieku i zniszczona w czasie wojny. Wybierasz się do Berlina pierwszy raz? Koniecznie zobacz pałac z zewnątrz i zaplanuj spacer po ogrodach. Nie zajmie Ci to więcej niż godzinę. Jeśli chcesz zwiedzić wnętrza, to ułatwi Ci to multimedialny przewodnik w języku polskim w cenie biletu. Dowiesz się z niego sporo o stylu życia i upodobaniach członków królewskiej rodziny.
Spośród dawnych rezydencji Hohenzollernów Charlottenburg jest największym muzealnym pałacem w Berlinie. Być może w śródmieściu rzucił Ci się już w oczy nowo odbudowany zamek miejski (Berliner Schloss). Wiedz jednak, że jest to tylko rekonstrukcja jego zewnętrznych fasad. W środku pomieszczenia mają współczesny układ, dopasowany pod muzea, liczne wystawy i sale użytkowe. Nie ma tam komnat o historycznym wyglądzie, dlatego po „pruski blask i splendor” turyści nadal udają się do Charlottenburga lub Poczdamu.
Pałac Charlottenburg podlega Fundacji Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburgia. Będę używać tu skrótu SPSG od niemieckiej nazwy Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg. Do zwiedzania jest kilka obiektów, które tworzą kompleks pałacowo-parkowy Charlottenburg. Są to Stary Pałac, Nowe Skrzydło, Pawilon Schinkla, Belweder i Mauzeoleum.
Od książecej rezydencji do królewskiego pałacu
Historia pałacu zaczyna się od skromnej, dwukondygnacyjnej budowli, wzniesionej dla żony księcia elektora Fryderyka III, Zofii Charlotty (1668-1705). Latem chętnie korzystała ona ze swojej prywatnej rezydencji, gromadząc wokół siebie literatów, muzyków, filozofów i ludzi nauki. Zaprojektowany przez Johanna Arnolda Nehringa pałacyk nosił nazwę Lietzenburg od pobliskiej wsi Lietzen. Jeszcze przed ukończeniem rezydencji, księciu Fryderykowi udało się podnieść swój status. W styczniu 1701 roku koronował siebie i żonę na króla i królową w Prusach. To wydarzenie przyczyniło się do dalszej rozbudowy pałacu.
Po niespodziewanej śmierci królowej w 1705 roku, rezydencję przemianowano na Charlottenburg, a okolicznym zabudowaniom nadano prawa miejskie. Z tego prywatnego i położonego raczej na uboczu pałacu król uczynił oficjalną rezydencję, nadając wnętrzom i fasadom odpowiedni splendor. Wówczas to powstały między innymi Gabinet Porcelany, kaplica oraz rozpoczęto montaż słynnej Komnaty Bursztynowej (tak, o tej zaginionej mowa). Dziedziniec obejmowały dwa skrzydła i reprezentacyjne ogrodzenie, a dotychczas płaski dach ozdobiła wieża z kopułą.
Wykorzystywany tylko okazjonalnie
Dla kolejnego władcy, Fryderyka Wilhelma I, pałace i kosztowności znaczyły niewiele. Król nie miał ochoty wydawać pieniędzy na puste rezydencje, czy tym bardziej ich rozbudowę. Panele i wyposażenie Komnaty Bursztynowej zostały zapakowane w skrzynie i wysłane jako prezent do cara Rosji, Piotra Wielkiego. Z reprezentacyjnych pomieszczeń korzystano okazjonalnie podczas rodzinnych uroczystości.
Na nowo Charlottenburgiem zainteresował się syn „króla-żołnierza”, Fryderyk II, który w 1740 roku wstąpił na tron. Choć nigdy nie poznał swojej babki, była mu bliska duchowo poprzez te same zainteresowania i upodobania do spotkań z ludźmi sztuki, nauki i literatury. Zarządził zatem rozbudowę pałacu o tak zwane Nowe Skrzydło, które stanowiło pendant do wzniesionej wcześniej oranżerii. Jednak po ukończeniu Sanssouci w Poczdamie, władca wolał spędzać tam więcej czasu, a Charlottenburg znów stał się miejscem okazjonalnych rodzinnych spotkań.
Nowe budowle w okolicy
Przez kolejne dziesięciolecia wnętrza pałacu Charlotenburg ulegały przebudowie i zmieniały wystrój w zależności od gustu i potrzeb aktualnych lokatorów. Fryderyk Wilhelm II polecił wznieść teatr oraz wolno stojący belweder.
Dla zmarłej w 1810 roku królowej Luizy (1776-1810) zbudowano mauzoleum, w którym pochowany został również jej mąż, Fryderyk Wilhelm III (1770-1840) oraz pierwszy cesarz Niemiec Wilhelm I (1797-1888) i jego żona Augusta.
Zwracający uwagę klasycystyczny pawilon w stylu willi śródziemnomorskich to dzieło Karola Fryderyka Schinkla. W zamierzeniu miało to być mieszkanie dla Fryderyka Wilhelma III i jego drugiej żony, księżnej legnickiej, Augusty von Harrach. Para jednak nigdy nie zamieszkała tam razem.
Pałac obecnie
Po zakończeniu panowania Hohenzollernów pałac ostatecznie przeszedł na własność państwa w 1926 roku. 10 lat później został otwarty jako pałacowe muzeum. W czasie drugiej wojny światowej większą część wyposażenia zdołano zabezpieczyć. Niestety pomiędzy 1943 a 1945 rokiem liczne pożary spowodowane przez bomby zniszczyły budynek niemal do fundamentów. Do odbudowy przystąpiono w 1949 roku, starając się wiernie odtworzyć wnętrza na podstawie archiwalnych zdjęć.
Obecnie, kompleks pałacowo-parkowy Charlottenburg, należy do najchętniej odwiedzanych zabytków w Berlinie. Dawna oranżeria jest miejscem regularnych koncertów, a w dworskim teatrze wkrótce zagości muzeum poświęcone twórczości berlińskiej artystki Käthe Kollwitz.
Ciekawostka
„Pretensje” Hohenzollernów do brytyjskiego tronu. W 1701 roku został ustanowiony „Act of Settlement” (Ustawa o Następstwie Tronu), który przeniósł prawa sukcesji tronu angielskiego na dynastię hanowerską. Stanowią ją potomkowie księżniczki Palatynu – Zofii Doroty Wittelsbach (1630-1714), matki Zofii Charlotty (Sophie Charlotte), której pałac Charlottenburg i cała dzielnica zawdzięcza swoją nazwę. Dzięki poślubieniu przez Fryderyka I hanowerskiej księżniczki w 1684 roku, Hohenzollernowie zyskali prawa do brytyjskiego tronu, które obowiązują do dzisiaj. Jakkolwiek obecna „głowa rodziny”, Jerzy Fryderyk (ur. 1976) w kolejce potencjalnych kandydatów mieści się gdzieś pod koniec drugiej setki.
Pałac Charlottenburg (Schloss Charlottenburg)
Tematyka: pałace, barok, ogrody, Hohenzollernowie
Adres: Spandauer Damm 10-22, 14059 Berlin
Telefon: +49 331 9694200
Www: www.spsg.de
GODZINY OTWARCIA
Stary Pałac: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), 10.00-16.30 (XI-III)
Nowe Skrzydło: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), 10.00-16.30 (XI-III)
Pawilon Schinkla: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), 12.00-16.00 (XI-III)
Belweder: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X), aktualnie zamknięty do odwołania (kwiecień 2022)
Mauzoleum: wt.-nd., 10.00-17.30 (IV-X)
BILETU WSTĘPU
Stary Pałac: 12€ (8€)
Nowe Skrzydło: 12€ (8€)
Pawilon Schinkla: 4€ (3€)
Belweder: 4€ (3€), aktualnie zamknięty do odwołania
Mauzoleum: 3€ (2€)
Informacje praktyczne
Ile czasu przeznaczyć na zwiedzanie? By zobaczyć wszystkie obiekty wewnątrz należy przeznaczyć przynajmniej kilka godzin. Stary Pałac: 1,5h, Nowe Skrzydło: 1h, Pawilon Schinkla: 45 min, Belweder: 45 min, Mauzoleum: 20 min, spacer po ogrodach: do 1h.
Garderoba i bagaż: przy kasach w pałacu znajduje się bezpłatna garderoba i szafki, gdzie należy zostawić torby i plecaki.
Toalety: bezpłatne toalety są w głównym budynku pałacu oraz w Nowym Skrzydle. Na zewnątrz, w tak zwanej „Małej Oranżerii” toalety są odpłatne.
Gastronomia, sklepy: przy kasach znajduje się sklep z pamiątkami i literaturą. Restauracja znajduje się w budynku „Małej Oranżerii”.
Fotografowanie: w pałacu można fotografować bez lampy błyskowej i statywu. Tylko na użytek prywatny, bez praw do publikacji zdjęć. Opłata za fotografowanie wynosi 3€ (ważna cały dzień, również w innych obiektach SPSG).
Wstęp ulgowy i bezpłatny: ulgowy wstęp przysługuje uczniom i studentom za okazaniem ważnej legitymacji oraz seniorom powyżej 65 lat (za okazaniem dokumentu), dzieci poniżej ukończonego siódmego roku życia mają wstęp bezpłatny
Święta kościelne i państwowe: godziny otwarcia w święta wielkanocne, Boże Narodzenie, Nowy Rok i inne podane są na oficjalnej stronie SPSG.
Bilety kombi, karty muzealne itd. czyli jak uczynić zwiedzanie trochę tańszym? W ofercie jest (1) bilet jednodniowy „charlottenburg+”, który uprawnia do wejścia do pięciu obiektów na terenie parku Charlottenburg: Starego Pałacu, Nowego Skrzydła, Belwederu, Nowego Pawilonu i Mauzoleum (jeśli jakiś obiekt jest planowo zamknięty, to nie można go odwiedzić, a cena biletu nie ulega zmianie). Koszt: 17€ (13€). Jest to duża oszczędność w przypadku pojedynczo zakupywanych biletów. (2) Jeśli jesteś posiadaczem normalnego biletu do Muzeum Barberini w Poczdamie, to możesz zakupić bilet „charlottenburg+” po zniżkowej cenie. Obowiązuje to w dzień przed, w dzień właściwy lub dzień po wizycie w Muzeum Barberini. (3) Posiadacze karty Berlin WelcomeCard uzyskują dodatkowe 25% zniżki, na bilet „charlottenburg+”. Posiadacze karty Berlin WelcomeCard ALL INCLUSIVE maja ujęty ten bilet w ofercie bez dodatkowych dopłat (4) Dostępne są również bardzo opłacalne bilety rodzinne (2 dorosłych + do 4 dzieci do 18 roku życia) za 25€.
Dojazd
Bus: M45, 109 (Luisenplatz/Schloss Charlottenburg), 309 (Schloss Charlottenburg)
Wskazówka: autobus M45 rusza spod Dworca Zoologischer Garten, na 309 można przesiąść się na stacji metra U2 Sophie-Charlotte-Platz
U-Bahn: U7 (Jungfernheide)
S-Bahn: S41, S42, S45 (Jungfernheide)
Wskazówka: dla tych, którzy cenią sobie naturę i zwiedzanie bez pośpiechu poleca się zacząć spacer po parku Charlottenburg od strony stacji S+U Jungfernheide, ze stacji do pałacu jest około 15 minut spacerem
Zobacz położenie pałacu Charlottenburg na mapie.
Źródła:
Rudolf G. Scharmann, Schloss Charlottenburg, Stiftung Preussische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg, Potsdam 2006