Wieże widokowe w Berlinie. Te z historią

Wieże widokowe w Berlinie. Najpopularniejsza jest oczywiście wieża telewizyjna o wysokości 368 metrów, położona w centrum miasta. Ale pierwotnie nie miała tam stać. Usytuowanie jej w ścisłym śródmieściu to niemal przypadek i do dzisiaj jej lokalizacja budzi zdziwienie wśród urbanistów. Tak wysoką konstrukcję, która miała służyć celom komunikacyjnym, zaplanowano bowiem na najwyższym wzniesieniu wschodniej części miasta – wzgórzach Müggelberge (115 m). Zaawansowane prace budowlane przerwał jednak minister spraw wewnętrznych, gdy okazało się, że wieża będzie najzwyczajniej przeszkadzać samolotom z pobliskiego lotniska w Schönefeld. Czyżby nie zauważono tego wcześniej?

Z punktu widokowego na niższym ze wzgórz Müggelberg (89 m n.p.m.) nie zrezygnowano całkowicie. Chociaż porzucono plany otwarcia tarasów widokowych na niedoszłej wieży telewizyjnej (pozostawiono obiekt dla celów Stasi), to pod koniec 1961 roku otworzono obok nową wieżę o wysokości 30 metrów. Betonowa, prosta konstrukcja zastąpiła spaloną w 1958 roku historyczną wieżę z XIX wieku.

Tak jak na wschód od Berlina wieża Müggelturm była ulubionym celem wycieczek za miasto, tak po zachodniej stronie wędrowano przez lasy Grunewald do majestatycznej wieży Grunewaldturm. Ta przetrwała historyczne zawirowania i od 1899 roku niezmiennie zaprasza na swój taras widokowy. Położona na wzgórzu Karlsberg (78,5 m n.p.m.) przypomina o królu pruskim i pierwszym cesarzu z dynastii Hohenzollernów, Wilhelmie I.

Ładne widoki, różne epoki

Kolekcję ciekawych historycznie obiektów uzupełnia nam jeszcze Wieża Radiowa (Funkturm) na terenie targów. Okazją do jej otwarcia była 3. Wielka Niemiecka Wystawa Radiofonii w 1926 roku. Tak jak jej późniejszy telewizyjny odpowiednik też ma restaurację. Ta jednakże nie obraca się i jest położona nieco niżej, bo na wysokości 50 metrów.

10 lat później powstała z kolei Dzwonnica przy Stadionie Olimpijskim (Glockenturm). Sam stadion rozbudowano wówczas na potrzeby olimpiady w 1936 roku. W przyszłym roku, to jest 2021, zapraszam częściej na moją stronę, gdyż z okazji 85-lecia olimpiady przedstawię wiele ciekawostek powiązanych ze światem sportu i oczywiście samą olimpiadą. Zapowiedzi nowych tras i przydatnych wskazówek pojawią się na stronie FB Przewodnik po Berlinie dla Zwiedzających. Zachęcam do śledzenia.

Wreszcie prawdziwy klasyk historii – niezbyt wysoka, ale zacna staruszka w cytadeli Spandau, Wieża Juliusza (Juliusturm). Wyprawa do Spandau tylko po widoki raczej się nie uda się, bo na cytadeli można spędzić i pół dnia, a kolejne godziny na spacerach po starówce w pobliżu.

1. Müggelturm (Wieża na wzgórzu Müggelberg)

Müggelturm (6€) miała być proletariacką odpowiedzią na „konserwatywną”, ceglaną wieżę w lasach Grunewald. Ukończona w 1889 roku drewniana konstrukcja o wysokości 39 metrów spłonęła w 1958 roku. Szybko podjęto się budowy nowej, którą otworzono trzy lata później. By dostać się na szczyt, trzeba pokonać 126 schodów, ale widok z góry wynagradza ten wysiłek. Z platformy rozpościera się fantastyczna panorama na berlińskie jeziora, brandenburskie lasy i oczywiście sam Berlin w oddali. Przy dobrej pogodzie warto wypatrzyć odległą o 30 kilometrów wieżę telewizyjną, jak i położoną 40 kilometrów na południe halę Wyspy Tropikalnej.

Od przystanku autobusowego linii 169 spacer pod wieżę zajmuje 20 minut, natomiast z bezpłatnego parkingu samochodowego (Parkplatz Müggelturm) około 10. Pod samą wieżą znajduje się odpłatny parking. Na miejscu jest też restauracja. Wejście na wieżę widokową może być elementem szerszego planu – spaceru nad jeziorem Müggelsee albo wzdłuż rzeki Dahme, rejsu statkiem, lunchu na łonie natury w którejś z tradycyjnych restauracji lub kąpieli (kąpielisko rzeczne Wendenschloss)
Wieża Müggelturm, Straße zum Müggelturm 1, 12559 Berlin, www.müggelturm.berlin

2. Grunewaldturm (Wieża Grunewaldzka)

Wieża Grunewaldzka (4€) została wzniesiona z okazji 100. rocznicy urodzin króla pruskiego i cesarza, Wilhelma I. Zleceniodawcą był powiat Teltow, sprawujący wówczas zarząd nad lasami Grunewald.  Pomnik władcy mija się po drodze na taras widokowy, na który wiedzie 200 stopni. Wieża jest dobrze widoczna z daleka, bo chociaż mierzy zaledwie 55 metrów, to została wzniesiona na wzgórzu Karlsberg (79 m n.p.m.). Z góry rozciąga się widok na Hawelę, las Grunewald i szeroki pas zabudowań Berlina w oddali.

Historyczny autobus

Na wycieczkę w te rejony polecam zostawić auto i udać się autobusem. Ale nie takim zwykłym. Zarówno w weekendy jak i dni robocze co dwie godziny spod targów startuje historyczny piętrowy autobus (linia 218), do którego można wsiąść ze zwykłym biletem komunikacji miejskiej. Jeśli go nie mamy, sprzeda nam go w autobusie konduktor – jak za dawnych czasów.

Okolice

W okolicy wieży, wzdłuż brzegów Haweli jest sporo kąpielisk. Można również udać się na plażę w Wannsee, zwiedzić dzielnicę lub przespacerować się na półwysep Schildhorn. Jego nazwa związana jest z legendą o ucieczce słowiańskiego księcia Jaksy z Kopanicy przed Albrechtem Niedźwiedziem. W lasach Grunewald można spędzić cały dzień zapominając, że jest się wciąż w wielkiej europejskiej metropolii.
Wieża Grunewaldzka, Grunewaldturm, Havelchaussee 61, 14193 Berlin

3. Funkturm (Wieża Radiowa)

Wieża Radiowa (8€) znajduje się na terenie targów w zachodniej części miasta. By się do niej dostać należy przejść przez budynek targowy od strony Masurenallee. Bilety kupuje się w kasie na dole, ale w czasie biletowanych targów trzeba dodatkowo zakupić i tą wejściówkę. Polecam zatem sprawdzić terminy, bo jeśli targi nas nie interesują, to nie ma co przepłacać.

Przypominająca Wieżę Eiffla struktura liczy sobie 146 metrów wysokości i ma dwa tarasy widokowe. Na niższym znajduje się restauracja, a na wyższym jest platforma widokowa. Widok jest pełnowymiarowy i nie ograniczony szybami, dlatego przy gorszej pogodzie górny taras może być zamknięty. Dodatkową atrakcją jest przeszklona winda. Z góry rozpościera się widok na tereny targowe, zachodnie dzielnica Berlina, autostradę AVUS i najbardziej pokręcony węzeł drogowy w mieście. W oddali dopatrzymy się charakterystycznych budowli, jak wieża telewizyjna czy zabudowa Placu Poczdamskiego.

Sama wieża została otwarta w 1926 roku. Chociaż dzisiaj jako przekaźnik pełni marginalne funkcje, to warto pamiętać, że to właśnie przez nią poszły w świat pierwsze testowe sygnały telewizyjne (od 1929) oraz pełny program telewizyjny w 1932 roku.

UWAGA: Wieża Radiowa jest otwarta ponownie od kwietnia 2023 roku
Funkturm Berlin, Hammarskjöldplatz, 14055 Berlin, www.funkturm-messeberlin.de

4. Glockenturm (Dzwonnica przy Stadionie Olimpijskim)

Na taras widokowy Dzwonnicy (5€) można wjechać niezależnie od zwiedzania stadionu. Warto pamiętać, że kompleks sportowy jest stosunkowo duży, a wieża wraz z Halą Langemarck zamyka go od zachodniej strony. Mając w planach tylko widoki, najlepiej wysiąść na stacji S-Bahn Pichelsberg, a nie, jakby wskazywała nazwa, Olympiastadion.

Wieża została wzniesiona w 1936 roku przy okazji XI Letnich Igrzysk Olimpijskich. Ich organizację przyznano Berlinowi w zamian za te, które nie odbyły się 20 lat wcześniej (1916). Jednakże budowla, którą widzimy dzisiaj nie jest oryginalna. W 1945 roku, przy zdobywaniu Berlina, w hali pod wieżą, gdzie przechowywano materiały Archiwum Filmowego Rzeszy, wybuchł pożarł. Rozgrzane powietrze, które uchodziło przez wnętrze wieży niczym przez komin uszkodziło jej konstrukcję. W 1947 roku zapadła decyzja o jej wysadzeniu. Kilkanaście lat później architekt oryginalnej budowli, Werner March, podjął się odbudowy, którą ukończono w 1962 roku.

Wieża liczy sobie 77 metrów. Kilkupiętrowa hala z wystawą jest w tej chwili zamknięta, więc wjeżdża się jedynie szybką windą na poziom, gdzie zawieszony jest dzwon (powojenny, ale wzorowany na oryginalnym, oczywiście bez hitlerowskich emblematów). Dalej schodami wychodzi się na otwarty taras widokowy, skąd jest fantastyczna panorama na pobliski stadion i zachodnie dzielnice Berlina. Obiekt otwarty od kwietnia do października. Warto!
Olympia-Glockenturm, Am Glockenturm 1, 14053 Berlin, www.glockenturm.de

5. Juliusturm (Wieża Juliusza)

Do końca nie wiadomo, kiedy wieża została wzniesiona, ani po kim nosi imię. Materiał z fundamentów ma pochodzić nawet z XIII wieku i przez to budowla uważana jest za najstarszą w Berlinie. Przez wieki pełniła funkcje obronne oraz jako miejsce schronienia. Mury u podstawy mają grubość 3,6 metra, u szczytu 2,3 metry. Po wojnie francusko-pruskiej 1870/71 złożono tu część tzw. wojennego skarbu Rzeszy, a do jego ochrony zamontowano w 1910 roku solidne drzwi wejściowe o wadze 3 ton. Można je oglądać i dzisiaj. Skarbu nie ma co szukać, bo wrócił do Francji w 1919.

Wieża Juliusza (4,5€) nie jest wysoka, ma 30 metrów, a na jej szczyt prowadzą 154 schody. Z góry jest dobry widok na cytadelę, dzielnicę Spandau i śródmieście Berlina w oddali. Bilet uprawnia również do zwiedzania muzeów i wystaw na terenie cytadeli. Uwaga: obiekt jako jeden z nielicznych nie podniósł jeszcze po pandemii cen!
Zitadelle, Am Juliusturm 64, 13599 Berlin,www.zitadelle-berlin.de